به نقل از «مهر»

موضع متفاوت «بی بدن» نسبت به قصاص/ فیلمی که بی‌سر شد

تاریخ انتشار: ۲۸ بهمن ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۷۶۸۱۸۸

محمدتقی فهیم منتقد سینما درباره فیلم «بی بدن» که در جشنواره فیلم فجر در نامزدی‌ها و جوایز ناکام ماند و ویژگی‌های این اثر سینمایی به خبرنگار مهر بیان کرد: فیلم «بی بدن» یکی از قربانیان جدی کشمکش های درون جشنواره ای بود که نادیده گرفته شد و این نشان می دهد داوری ها در برخی مقاطع می تواند با رعایت نشدن انصاف یا دخالت برخی مسایل فرامتنی به سینما به ویژه سینمای خوب آسیب جدی بزند؛ آسیب به فیلم هایی که می توانند الگویی برای سینمای آینده باشند مخصوصاً از جانب فیلم اولی ها که با یک انگیزه و دغدغه جدی وارد کار می شوند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

معنا و موضع تازه‌ای به قصاص در «بی بدن»

وی اضافه کرد: بعد از سال ها که فیلم های متعددی درباره قصاص ساخته شده است این فیلم معنای تازه ای را دنبال می کرد. به نظرم ما تاکنون مثل این فیلم نداشته ایم و «بی بدن» اولین فیلمی بود که توانست موضع خوبی درباره قصاص به نمایش بگذارد و باید به آن التفات جدی تری صورت می گرفت. فیلم در بیان دغدغه خود به خوبی پیش می رود و هم تکنیکی و هم فرمی موفق است. این مهم است چراکه همانطور که گفتم در باب قصاص چنین فیلمی تاکنون نداشته ایم و اتفاقاً چنین فیلم هایی باید برای مدیران و حوزه قضایی مهم تر باشد.

فیلمسازان معمولاً به دلیل کشش دراماتیک به این سمت می رفتند که هم ذات پنداری مخاطب را با قاتل برانگیزند، فضاسازی فیلم و شخصیت ها به گونه ای بوده است که مخاطب با قاتل همراهی می کرد و علیه خانواده مقتول و دادخواه موضع گیری ذهنی داشت فهیم با اشاره به موضوع قصاص تصریح کرد: فیلم های زیادی درباره قصاص ساخته شده اند و طرح این موضوع به یک اپیدمی در سینمای ما تبدیل شده است. گاهی در دوره ای یک باره با ۵ فیلم درباره قصاص مواجه می شدیم چون به لحاظ دراماتیک موضوع پرکششی است و همواره هم در نتیجه نهایی این فیلم ها، قصاص مورد نقد قرار می گرفت. به هر حال قصاص از نظر عمومی و دینی و مذهبی یک حکم بسیار دقیق، سنجیده، منصفانه و حتی به روز است یعنی به لحاظ مولفه های لازم و نکات علمی هم مورد توجه است اما فیلمسازان معمولاً به دلیل کشش دراماتیک به این سمت می رفتند که هم ذات پنداری مخاطب را با قاتل برانگیزند، فضاسازی فیلم و شخصیت ها به گونه ای بود که مخاطب با قاتل همراهی می کرد و علیه خانواده مقتول و دادخواه موضع گیری ذهنی داشت.

این منتقد سینما تصریح کرد: این فیلم ها چالشی هم در سطح جامعه ایجاد می کرد که خود من همیشه با آن مشکل داشتم و همین ذهنیت منفی نسبت به قصاص بود. «بی بدن» برای اولین بار سعی دارد این تعادل را حفظ کند و مخاطب را به سمتی نمی برد که فکر کند حق با قاتل است. دوربین در فیلم به گونه ای در میزانسن ها و دادگاه دکوپاژ شده که اگرچه گاهی به سمت قاتل هم می رود و به او هم نزدیک می شود اما حق را به مقتول می دهد و مخاطب هم در دادگاه وجدان خود به این نتیجه می رسد که حق با مقتول است.

وی اضافه کرد: تا آنجایی که من در ذهنم مرور می کنم ما فیلمی نداشته ایم که در این سوژه موفق باشد و توفیق سوژه هم این است که وقتی فیلم تمام می شود این گونه نیست که اگر خبری درباره چنین ماجراهایی بشنویم حق را به قاتل دهیم و بگوییم نباید قاتل قصاص شود. موفقیت «بی بدن» در این است که یک جانبه به قضیه قصاص نزدیک نمی شود، به هر ۲ تقابل توجه دارد، دوربین این نوسان و رفت و برگشت به محیط خانواده مقتول و قاتل را نشان می دهد.

کارگردان نخواسته یک فیلم آوانگارد برای پسند جشنواره های خارجی بسازد

این منتقد سینما تصریح کرد: این همه سال است که مدیران می خواهند چنین نگاهی را نسبت به قصاص ترویج دهند و حالا جوانی پیدا شده که فیلم اولش را در این باره ساخته است اما مورد توجه قرار نمی گیرد. کارگردان های فیلم اولی معمولاً سمت آثار روشنفکرانه می روند اما اینجا کارگردان نخواسته یک فیلم آوانگارد و روشنفکرانه برای پسند جشنواره های خارجی بسازد تا قصاص را دستاویزی کرده باشد که برای رشد خود پله بسازد. این همه فیلم در این سال ها با بودجه دولتی ساخته می شود اما چنین فیلمی به خروجی نرسیده است. این فیلم چون دلی و دغدغه فیلمساز است با مخاطب ارتباط می گیرد و اگر دغدغه اش نبود مثل باقی فیلم هایی می شد که بیشتر به درد آمار و آرشیو می خورند.

فهیم با اشاره به نقاط ضعف فیلم تصریح کرد: این فیلم خوش ساخت است اما طبیعتاً یک فیلم عالی نیست. ما در این جشنواره فیلم هایی داشتیم که میلیارد میلیارد برایشان خرج شده است اما حتی تیپ هم نداشتنند چه برسد به شخصیت. فیلم هایی که برای هر دقیقه آن چند صد میلیون تومان هزینه شده است. ما در سینمای ایران هنوز نمی توانیم شخصیت بسازیم حتی به صورت تیپیکال هم نداریم، طبیعتاً در این فیلم هم مشکل شخصیت پردازی را داریم. قهرمان «بی بدن» از ابتدا به لحاظ اجرایی شکست خورده است پس حتماً این فیلم هم نقدپذیر است.

«بی بدن» کاری را می کند که دستگاه های تبلیغی جمهوری اسلامی باید انجام می‌دادند

وی با اشاره به نقش بازپرس در فیلم اظهار کرد: ما چنین بازپرسی در قوه قضاییه نداریم از این رو شخصیت پردازی او کاملاً نقدپذیر است. این بازپرس جعلی است اما فیلمساز دوست داشته است بازپرس ها اینگونه باشند. بازپرس مگر شلوار جین می پوشد؟ این بازپرسی متعلق به سینمای اروپاست اما با همه اینها باز هم می توان گفت در مضمون فیلم، هیچ خطرسازی برای دستگاه قضایی و تبلیغی جمهوری اسلامی و امنیتی نیست بلکه به نظرم در خدمت این دستگاه هاست. این فیلمساز اتفاقاً دارد از نظر مضمونی کمک می کند و کاری می کند که این دستگاه ها در طول این سال ها باید انجام می دادند.

این منتقد سینما اضافه کرد: در سینمای ما فیلمسازان تعلیق بلد نیستند اما این فیلم از ابتدا تعلیق دارد و با مدل آثار معروف جهان همچون کارهای هیچکاک نزدیک است، با اینکه قصه فیلم را هم می دانیم. این نشان می دهد این گزاره که خیلی ها می گویند قصه را اسپویل نکنید بی معناست چون اگر قصه ای خوب تعریف شود و شما از قبل آن را بدانید باز هم داستان را دنبال می کنید. فیلمساز کاری می کند که شما تا آخر روی صندلی بنشینید.

فهیم درباره داوری های امسال جشنواره عنوان کرد: هرچقدر داوری ها به شیوه درست تری پیش رود و معتبرتر باشد جشنواره‌ها ارزشمندتر می شود. اعتبار جشنواره ها همواره به داوران است. اگر جشنواره های قدرتمند جهانی را ببینید یک ماه قبل داوران را اعلام می کند چون داوران هستند که بر این اعتبار می افزایند و مخاطب را کم و زیاد می کنند.

در بخش مسابقه برای هیات داوران موضوع و مضمون نباید مهم باشد اگر اینگونه باشد هیات داوران یک ممیزی مجدد انجام داده است وی اضافه کرد: باید این نکته را لحاظ کرد که وقتی آثاری در جشنواره پذیرفته شد داوران باید همه آثار را مثل هم ببینند و بین فیلم «بی بدن» و مثلاً فیلم آقای افخمی تفاوتی در ممیزی قایل نشوند بلکه به جنبه های زیبایی شناسی، تاثیرگذاری و فرم توجه شود. موضوع و مضمون نباید مساله باشد؛ آن مساله وظیفه هیات انتخاب بوده و کار خودش را انجام داده است. اگر برای داوران موضوع و مضمون مهم باشد انگار هیات داوران یک ممیزی مجدد انجام داده است و مثلاً در نظر می گیرد که فیلم افخمی با دهه فجر متناسب است و یا حرکات ژورنالیستی او را هم در نظر می گیرد و بعد تدوین فیلم را هم نامزد می کند و در این میان فیلم «بی بدن» اساساً بی سر می شود.

این منتقد سینما درباره مخالفت ها و موافقت ها با داوری ها در ادوار مختلف جشنواره بیان کرد: در همه سال ها همه فیلم ها و انتخاب شان فراز و فرود داشته و مخالف و موافق در این زمینه بوده است ولی امسال تنها سالی است که کمتر شخصی را می توانید پیدا کنید که مطلبی در تایید فیلم «صبح اعدام» نوشته باشد و فیلم را دارای ویژگی هایی بداند که لایق این میزان از توجه باشد.

وی در پایان گفت: خود آقای افخمی هم از این انتخاب تعجب کرد ولی بلد است که با قاعده بازی کند و می داند در این جشنواره به نکات دیگری توجه می شود. البته این فیلم ویژگی های خوبی هم دارد و برای این خوب است که چند تا کلیپ از آن دربیاورند و ارزش دارد اما به عنوان یک سینمایی و درام که باید الگوی تولید در سینمای ایران باشد چندان امتیازی نمی گیرد.

کد خبر 6025882 عطیه موذن

منبع: مهر

کلیدواژه: دستگاه قضایی جشنواره فیلم فجر فیلم بی بدن محمدتقی فهیم سی و نهمین جشنواره موسیقی فجر جشنواره موسیقی فجر کنسرت موسیقی چهل و دومین جشنواره فیلم فجر تئاتر ایران هنرمندان تئاتر فیلم سینمایی موسیقی ایرانی جشنواره فیلم فجر تالار وحدت فیلم کوتاه شبکه سه سیما تالار رودکی منتقد سینما درباره قصاص جشنواره ها فیلم هایی داوری ها فیلم ها بی بدن سال ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mehrnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مهر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۷۶۸۱۸۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

لزوم تعیین تکلیف پرونده‌های محکومین به قصاص در کردستان

به گزارش خبرنگار مهر، حجت‌الاسلام والمسلمین سید حسین حسینی پیش از ظهر شنبه در جلسه با شورای معاونین، رؤسای دادگستری و دادستان‌های حوزه‌های تابعه قضائی استان اظهار کرد: مدیران قضائی استان در سال جاری باید حضور پررنگ‌تری در میان مردم داشته باشند و درخواست‌های حقوقی و قضائی آنها را رسیدگی کنند.

وی با اشاره به نامگذاری سال جاری از سوی مقام معظم رهبری به جهش تولید با مشارکت مردم افزود: مسؤولان قضائی استان باید در جهت تحقق شعار سال ضمن شناسایی کارخانجات و واحدهای تولیدی تعطیل و نیمه تعطیل و اعلام این واحدها به ستاد اقتصاد مقاومتی دادگستری استان، اهتمام جدی داشته باشند.

وی تاکید کرد: سند تحول قضائی و اجرای برنامه‌های عملیاتی قوه قضائیه در سال ۱۴۰۳ باید محور حرکت فعالیت‌های دستگاه قضائی استان در سال جدید باشد و با اتخاذ تدابیر و برنامه‌ریزی مدون، این برنامه در دادگستری استان اجرایی شود.

رئیس کل دادگستری استان بر تکریم مراجعین به دستگاه قضائی تاکید و تصریح کرد: یکی از مصادیق بارز این موضوع، پاسخگویی صحیح به سوالات و درخواست‌های ارباب رجوع است و همچنین ارزش قائل شدن قضات و کارکنان اداری برای وقت مردم است.

حجت‌الاسلام حسینی خطاب به رؤسای دادگستری و دادستان‌های حوزه‌های قضائی استان بر تعیین تکلیف پرونده‌های محکومین به قصاص تاکید کرد و افزود: قضات باید در صدور قرار تأمین منجر به بازداشت با دقت بیشتری عمل کنند.

وی در بخش دیگری از سخنان خود اضافه کرد: ضروری است تا در سال جاری قضات در جهت مختومه کردن پرونده‌های قضائی توأم با اتقان آرا تلاش و جدیت بیشتری داشته باشند تا زمینه رضایتمندی بیشتر مردم استان فراهم شود.

رئیس کل دادگستری کردستان بر استفاده بیشتر از ظرفیت صلح یاران در جهت ایجاد صلح و سازش در پرونده‌های قضائی تاکید کرد و افزود: مدیران قضائی استان در سال جاری باید حضور پررنگ‌تری در میان مردم داشته باشند و بصورت مستمر ضمن حضور در مساجد و اماکن مذهبی، درخواستهای حقوقی و قضائی آنها را رسیدگی کنند.

در این جلسه، اعضای شورای معاونین دادگستری استان و رؤسای دادگستری و دادستان‌های حوزه‌های قضائی تابعه استان به بیان برنامه‌های حوزه‌های تحت تصدی خود پرداختند و مصوباتی به تصویب رئیس کل دادگستری استان کردستان رسید.

کد خبر 6089790